De Kagera is DE bananenregio van het land, maar het blijft enkel bij verkoop van bananen in de meeste gevallen. Zo hebben de boeren in bepaalde periode van het jaar een overvloed aan bananen en is de prijs ervan is dan zo laag dat ze ze aan de dieren geven of soms zelfs gewoon weggooien. In ander perioden (na het droge seizoen) is er dan weer een tekort aan bananen en moeten armere gezinnen overschakelen om cassave/mais-ugali.
Bedoeling is dus om te kijken wat de reeds bestaande post harvest technieken/initiatieven zijn in de regio, ze te evalueren en kijken hoe we post-harvest initiatieven kunnen ondersteunen/uitbouwen.
Dus terug op missie :-). Naar Karagwe, het 'epicentrum' van de bananen in Kagera. Philippe, een MSc. student uit Dar is overgevlogen om ons te vergezellen.
***Bananenchips***
Eerst op bezoek bij FADECCO, een lokaal bedrijfje dat een paar jaar terug bananenchips/gedroogde ananas en gedroogde tomaten exporteerde, onder andere naar Europa.
De eigenaar werkte met lokale boeren dewelke hij een 'solardryer' kocht waarin ze oa de bananen droogde. Na specifieke 'triage' verpakte hij ze dan en werden ze verkocht.
Het bedrijfje (initieel gesponsord door NGOs voor startkapitaal) is moeten stoppen met de activiteiten. Reden: een van de handelaars is in de gevangenis beland omdat de producten werden geexporteerd zonder certifiering.
Volgens de eigenaar was de aanvraag tot certifiering reeds lang ingediend bij de overheid.. na lang aandringen is kwam er geen schot in de administratieve romslomp en heeft hij de activiteiten stilgelegd. Onlangs, na 4 jaar wachten (!) heeft hij dan toch de certifiering gekregen en gaat hij proberen heropstarten met steun van NGOs..
Onder: de eigenaar met een van de overblijvende pakjes bananenchips (na een paar jaar nog steeds eetbaar, goed verpakt dus!)
***Bananenwijn***
We bezochten enkele bedrijfjes/farmer groups die bananenwijn maken. Op kleine schaal wel te verstaan. Het blijkt een heel eenvoudig process te zijn.
Vroeger waren er in deze regio veel meer boerengroepen die zich bezighielden met het maken van bananenwijn.. maar vele bestaan niet meer. Om onder andere engagemen-redenen. De grootste problemen waar de ze nu mee kampen is het vinden van glazen flessen, jawel!
(een flesje bananenwijn kost bij de boer 500 TSH, of 25 eurocent, daarvan is 4/10e de prijs van het glazen flesje). En daarnaast is de schaal ook een probleem. Echte business is het niet, eerder lokale verkoop. Maar toch, het is een extra inkomst!
Onder: een ouder vrouwtje bij haar tonnen waar de bananenwijn in gist.
En proeven mag niet mankeren natuurlijk!
Onder, boeren die het iets groter zien.. opnieuw betreft het een groepering van boeren (8-10tal mensen) die samen bananenwijn maken. Eenmaal per week komen ze bijeen en de taken worden verdeeld.
Veel is er niet nodig: bananen, suiker, emmers, gist, een zeef, glazen flesjes en iets om ze te bottelen natuurlijk. En stockage ruimte. Op dit ogenblik gebruiken ze een kamer in het huis van een van de boeren, maar ze willen een eigen stockage ruimte. Alleen, kapitaal ontbreekt.
Deze boeren verkopen hun flesjes in de verschillende districtsteden (oa in Bukoba), maar problemen zijn - opnieuw- de flesjes en ook het transport.
Om op grotere schaal te kunnen verkopen (bvb in Dar) is er wederom die certifiering nodig, die zo veeleisend is)
En opnieuw, het proeven bij bijgaande foto mag niet ontbreken natuurlijk. Dit is promotie ;-)!
***Biogas***
We bezoeken ook een Duitse NGO die soortgelijke projecten ondersteund (maar dan niet met bananen).
En toeval of niet, ook hier zijn ze met bananen bezig!
Duitse ingenieurs van 'ingenieure-ohne-grenzen' werken hier aan een prototype voor een biogas installatie die als input bananenstammen gebruikt,
Er is geen ander externe input nodig: eenmalig moet water worden toegevoegd dat via een circulatiesysteem wordt hergebruikt, en de zon doet dienst om de temperatuur hoog genoeg te houden zodat de bacterien hun werk kunnen doen. Ook worden bij de bouw van de installatie enkel materialen gebruikt die lokaal verkrijgbaar zijn.
In plaats van op brandhout/charcoal te koken, zouden gezinnen zo op gas kunnen koken en het gas ook voor verlichting etc. kunnen gebruiken. Als dit werkt, en daarnaast aanslaat bij de bevolking zou dat ook echt een impact kunnen hebben op het milieu!!
Het is nog in een testfase, en binnen enkele maanden weten we meer. Wordt opgevolgd dus! Wie weet kunnen we dit ook promoten op het research centre in Maruku.
Ik heb het gevoel dat iedereen hier zowat op zijn eilandje werkt, en er maar weinig interactie is tussen de verschillende NGOs/projecten/initiatieven. Nochtans zou dat serieus wat kunnen helpen, naar uitvoering, naar promotie, naar toepassing etc..
Na allerlei bezoekjes, terug huiswaarts, met bananen en.. bananenwijn! Echt lekker en straf, jawel!
Conclusie van de bestaande projecten:
-Initiatieven voor het drogen van bananenchips (zoals Fadecco) is niet echt geschikt om door het project ondersteund te worden: voor het drogen van die chips worden zoete dessertbananen gedroogd, daar waar in de regio hoofdzakelijk kookbananen geplant worden.
-Bananenwijn: zeker te ondersteunen activiteiten maar heeft niet meteen tot de meest kwetsbare boeren tot doelgroep (die het project wel heeft als doelgroep).
***Bananenpoeder***
Van de verschillende initiatieven die we bezochten, ontbrak net die waar we meer specifiek naar op zoek waren: het maken van bananenpoeder.
Lang geleden waren er wel initiatieven, en werd van bananenpoeder cakejes/brood/chappatis gemaakt (mits te mixen met cassavepoeder). We bezochten ook boeren die daar toen aan meewerkten. Reden dat de initiatieven stopten: geen markt + korte houdbaarheid van de producten + tekort aan kapitaal voor transportsysteem op te zetten.
Nu liet een van de districtofficials zich ontvallen dat nabij Mbeya, in het zuiden van het land, bananenpoeder door heel wat boeren lokaal gemaakt wordt, voor lokale consumptie. Dat moeten we uitzoeken!
